20 mei tot 18 oktober 2015

centrum, Brugge

Triënnale

	In 2014 bezochten 5,3 miljoen toeristen Brugge, terwijl er in de binnenstad zelf maar 22.000 mensen wonen. Dus meer dan genoeg. En toch pakte de Stad Brugge uit met een attractie die mogelijks nog meer toeristen naar Brugge lokt: de triënnale.

Triënnales zijn in Brugge geen nieuwigheid. In de jaren 1960 en 1970 organiseerde de Stad er regelmatig over beeldende kunst. Daarna was het wachten op 2002, toen Brugge culturele hoofdstad van Europa werd, 2005 (Corpus) en Brugge Centraal (2010). De triënnale van dit jaar moet een nieuwe reeks triënnales over hedendaagse kunst inluiden.

	Het thema van de editie van nu sluit aan bij de vraag of er in Brugge te veel toeristen zijn: “Wat als de 5 miljoen toeristen die Brugge jaarlijks bezoeken, er zouden blijven wonen? De organisatoren van de Triënnale peilden naar de mening van bewoners, toeristen en kunstenaars.









De curatoren stelden de vraag ook aan 17 kunstenaars, die erop antwoordden met elk een eigen kunstwerk.

	De Noorse kunstenares Vibeke Jensen liet op de overbevolkte Grote Markt een hoekige wigam van spiegelglas zetten: de DiamondScope.



Aan de buitenkant weerkaatsen spiegels op spectaculaire wijze de middeleeuwse torens, spits boogramen en trapgevels waar Brugge zo beroemd voor is. Maar de grootste charme zit aan de binnenkant, waar de bezoeker in alle rust, afgeschermd van koetsen, tourbusjes en toeristen, van het uitzicht kan genieten. Om het aantal mensen binnenin te beperken, bedacht Vibeke een truukje: alleen wie de postcode van Brugge kan, kan erin, want de deur gaat alleen open met een cijferslot met code. Een privilege voor de lokale bevolking (en voor de toeristen die door hen worden uitgenodigd).


	Naast de gotische Sint-Salvatorskathedraal liet de Chinese kunstenaar Son Dong een kleine kathedraal van oude Chinese raamkozijnen optrekken. Son Dong doet dit om de Bruggelingen te waarschuwen dat ze hun historisch erfgoed niet mogen opgeven onder het mom van vooruitgang, zoals in zijn stad Peking gebeurde. De oude houten raamkozijnen zijn het enige wat de kunstenaar kon redden toen een traditionele Chinese wijk met de grond werd gelijkgemaakt.











Meer bewoners betekent ook een grotere nood aan energie, maar dat is in Brugge niet zo eenvoudig op te lossen. In het beschermde stadscentrum zijn zonnepanelen en windmolens niet toegestaan en zitten elektriciteitskabels onder de grond. Maar toch is de elektriciteit er, al meer dan 100 jaar. Het Brits-Duitse kunstenaarscollectief HeHe (Helen Evans en Helko Hansen) liet daarom een knetterende hoogspanningsmast te water naast het Sint-Janshospitaal, een van de meest gefotografeerde plekken in Brugge. De pyloon is omgevallen, zonder evenveel stil te vallen. Een verkwisting van energie. Een schreeuw die aangeeft dat ook middeleeuwse steden energie nodig hebben en een grote ecologische uitdaging zijn



	In de Groenerei ligt een brugdeel op de kade naast het water. Het is een ontwerp van het Indisch architectenbureau Studio Mumbai. Ze wacht om gemonteerd te worden over het water. Maar misschien komt het niet zo ver. Ondertussen kan ze gebruikt worden als brugwoning of als oord van bezinning of ontmoeting. Gezien het woontekort in de grote moderne steden, krijgen de stukken misschien beter een invulling als woning. Zo gebeurde het ook bij de Ponte Vecchio in Firenze en de Rialtobrug in Venetië, die brug én markt én woonplaats waren. In het Brugge van kijkers kan de brug ook soelaas brengen voor mensen die zich willen afschermen van opdringerige blikken van kijkers en bezoekers.



	Op de Burg plaatste Rainer Ganahl (Oostenrijk) een miniatuur van het Huis ter Beurze, waar in de middeleeuwen de mechaniek van de beurs ontstond. Het gebouwtje is in chocolade gemaakt (500 kg), een knipoog naar de vergankelijkheid van onze digitale wereld. O zo verleidelijk en heerlijk zoet, maar o zo vergankelijk, want chocolade smelt wanneer de zon er op schijnt, net zoals aandelen die tot niets worden herleid in een oververhitte markt. Niets in de wereld is immers zeker. Toen de stad verzandde, kon niets de verzanding tegenhouden. Wanneer de zeespiegel blijft stijgen, zal niets de zee tegenhouden, zo krijgen we hier te horen.

Nog op de Burg staat een installatie van Nathan Cooley . De tekstsculptuur "A Place Beyond Belief" verwees oorspronkelijk naar 9/11 in New York, naar de noodzaak van de stad om zichzelf opnieuw uit te vinden en tot ‘een plek voorbij het geloof’ te komen. Het bestaat uit 5 afzonderlijke woorden. Ze kunnen gelezen worden als een motto voor Brugge, maar verwijzen ook naar de vijf rechten die iedereen heeft volgens de islam.



In het sas tussen de Dampoort en de Langerei, dobbert een houten kopie van een typisch Brugs trapgevelhuisje. Het gaat om een kunstinstallatie van de Israëlische kunstenaar Romy Achituv. Het huisje ligt aan de laatste sluis, waar nog water richting Noordzee stroomt. In de middeleeuwen voeren hier tonnen goederen en rijkdom voorbij, nu komen er alleen nog stromen toeristen langs om te kijken naar het verstilde Brugge. Wat als we nu eens dat verstilde Brugge wakker schudden, dacht Romy Archituv. Met “Cataract Gorge” laat hij op het water een storm woeden, die als een waterval beweegt en het ingevroren Brugge doet smelten.





	Aan de Camersbrug ging het Japanse architectencollectief Atelier Bow-Wow aan de slag. Ze bouwden op de reie een sculptuur in de vorm van een platform, die de naam Canal Swimmers’ Club kreeg. Een uitnodiging om te zonnen, te zwemmen in de reien. De plek die vroeger alleen maar bekeken werd en gefotografeerd wordt nu plots weer beleefd. De reien van het postkaartje worden plots een plaatje waar je letterlijk in kunt duiken om boven water te komen met een verrassend andere kijk op de stad.









	Drie indoortentoonstellingen, zoals hier in het Arentshuis, gaan dieper in op een aantal thema’s van de triënnale en plaatsen ze in een ruimere context.

In het Arentshuis komen visionaire stadsplannen van vroeger en nu aan bod.

	Huib Hoste zette voor WO I visionaire plannen voor Brugge op papier.

Een recentere visionair met werk uit 1997 is Oswald Mathias Ungers (1926-2007), .die ideeën had over hoe Berlijn er volgens hem best kon uitzien.





	In De Bond gaat de aandacht naar steden in afbraak en opbouw, voornamelijk in het Midden-Oosten en het Verre Oosten.

Sami Al Turki: Ubhur-Al Firdaous Flats, uit de Barzakh Series, 2012.

Sami Al Turki: Ubhur-hospital, uit de Barzakh Series, 2012.

	Xing Danwen: Urban Fiction #11, 2006, met voor wie goed kijkt een tennisveld bovenop een flatgebouw.

Michael Wolf: 43 beelden uit serie Tokyo, Decompression, inkjet on Hahnemeuhle art rag paper, foto's van 20 x 25 cm, uit: Gallery Fifty One, Antwerpen.
Een serie gsm's tonen beelden van wolkenkrabbers die tot ontploffing worden gebracht.



	Een video toont hoe mensen zonder zwaar materiaal, met als enig hulpmiddel touwen, een gebouw neerhalen.

Iraida Icaza fotografeerde in 2015 "Ruined cities".



	Zo zou een huis er kunnen uitzien. Xing Danwen maakte in 2006 een aantal C-prints. Hier "Urban Fiction #10 uit 2006.

Michael Wolf: A119, Architecture of Density (2006) (foto's op Kodak Endura Paper)

En dit fictie of niet is de "Human highway" van Ahmed Mater, uit de Athr Gallery uit Jeddah.


Tot slot geven in het Stadhuis vijf kunstenaars in de vorm van maquettes vorm aan hun imaginaire steden.







Tot slot het Begijnhof. Hier liet de Japanner Tadashi Kawamata in de boomkruinen 10 houten boomhutten installeren. Ze zijn bedoeld als poëtische nesten, plaatsen om zich te verstoppen, weg van de toeristen. Dat ze uitgerekend hier zijn gebouwd, is niet zonder reden. De mens heeft zich altijd al afgezonderd op hoge, moeilijk bereikbare plaatsen. Denken we maar aan de monniken en heremieten die zich terugtrokken in hoge bomen of in grotten in bergwanden. Ook de begijnen trokken zich terug, bewust kiezend voor een leven in afzondering binnen een ommuurde en moeilijk toegankelijke omgeving. Mogelijk doen ze straks ook dienst als nog enige plaats waar je kan gaan wonen, want aangezien de hele binnenstad beschermd is door de Unesco, maag er niet veel aan veranderd worden en worden we misschien verplicht om in bomen te gaan wonen. De kunstenaar streek met zijn boomhutten ook al neer in New York, Firenze en Parijs.